Door rechtmatig overheidshandelen kunnen burgers nadeel ondervinden welke gecompenseerd dient te worden, ook wel nadeelcompensatie genoemd. Als voorbeeld kan genoemd worden het (tijdelijk) afsluiten van een weg waardoor een bedrijf niet meer toegankelijk is of een agrariër welke moet omrijden om zijn gronden te bereiken. In deze gevallen kan de burger die stelt onevenredige schade te leiden een nadeelcompensatieverzoek bij het schadeveroorzakende bestuursorgaan indienen. Bij het bepalen van nadeelcompensatie zijn een aantal criteria in het bijzonder van belang. Hierbij is het met name de vraag of de geleden schade te wijten is aan het door de aanvrager gestelde overheidshandelen en er daarnaast sprake is van een abnormale- en speciale last. Indien vaststaat dat de aanvrager onevenredig schade leidt door het desbetreffende overheidshandelen is een beroep op nadeelcompensatie mogelijk en komt de schade voor vergoeding in aanmerking.
Bij de bepaling van de schade dient een vergelijking gemaakt te worden tussen de financiële positie van de aanvrager met en zonder schade veroorzakend handelen. Deze vergelijking dient accuraat en goed onderbouwd te worden uitgevoerd zodat het bestuursorgaan een zorgvuldig schadebesluit kan nemen.
Om de eventuele tegemoetkoming vast te stellen maakt de deskundige van Grondzaken Dienstencentrum als taxateur onderdeel uit van de nadeelcompensatiecommissie welke onderzoekt of er sprake is van een nadeel welke gecompenseerd dient te worden. De deskundige zal een professioneel en volledig onderbouwd adviesrapport opstellen en deze aan de opdrachtgever presenteren. Door de wijze van rapporteren krijgt het bestuursorgaan alsmede de aanvrager inzicht in de gehanteerde methodiek en wordt er draagvlak gecreëerd voor de hoogte van de tegemoetkoming. Middels deze wijze kunnen juridische procedures voorkomen worden.
